Renowacja stelo-obelisku rabina Chilusa Mendelssohna na cmentarzu żydowskim

Zakończyła się renowacja marmurowego stelo-obelisku rabina Chilusa Mendelssohna. Nagrobek hebraisty, pisarza i historyka kultury żydowskiej zyskał dawny blask i został zamontowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Katowickiej w Pszczynie.

Chilus vel Jechiel Mendelssohn to pochodzący z Lublina rabin, działacz społeczno-religijny, hebraista, pisarz i historyk literatury żydowskiej, jeden z pierwszych syjonistów. W 1890 roku, będąc już w nienajlepszym stanie zdrowia, zamieszkał w Pszczynie, gdzie doczekał swoich ostatnich dni.

„W swojej osobie jednoczył tradycje starej polskiej ortodoksji z obszerną znajomością wielu gałęzi wiedzy współczesnej. Mendelssohn był erudytą w wielu dziedzinach. Był zorientowany jak mało kto w literaturze starożytnych Greków, Rzymian, Arabów i Persów, jak też literaturze współczesnych cywilizowanych narodów Europy. Poruszał się również biegle po całej literaturze hebrajskiej. Był znawcą filozofii starożytnej i nowożytnej.” - napisano o nim pośmiertnie w wydawanej w Wiedniu gazecie „Die Welt”.

- Mimo tych zasług, Chilus Mendelssohn jest postacią dzisiaj zapomnianą. W Pszczynie jedynym materialnym śladem po rabinie jest jego nagrobek na miejscowym cmentarzu żydowskim. Renowacja być może przyczyni się do odnowienia pamięci o tym człowieku  - podkreśla Sławomir Pastuszka, opiekun cmentarza, inicjator wykonania odnowy nagrobka.

^{Powyżej zdjęcie nagrobka przed renowacją.}

Na poddanym renowacji stelo-obelisku widnieje obszerna inskrypcja w języku hebrajskim i niemieckim, gdzie odnaleźć można m.in. następującą sentencję: „Jego gmina i synowie jego kraju zaliczali go do największych pośród swego ludu. Przez swój lud zaliczany był do sadzonek pośród wybornych cedrów".

Odnowa nagrobka została sfinansowana dzięki pozyskanemu przez Gminę Pszczyna grantowi w wysokości 3000 złotych od Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny. Pozostałą część 500 złotych wyłożył Sławomir Pastuszka. Odnowienia podjął się Andrzej Strączek z Jaworza. Obeliskowi przywrócono dawny blask, poler oraz złocenie liter. Finalny efekt można od piątku zobaczyć na cmentarzu żydowskim w Pszczynie.

Warto odnotować, że w ramach projektu w poniedziałek, 24 maja zorganizowana została akcja porządkowania cmentarza żydowskiego. W inicjatywie udział wzięli mieszkańcy oraz uczniowie pszczyńskich szkół podstawowych i ponadpodstawowych - razem ponad 100 osób.

- Bardzo się cieszę, że młodzież tak chętnie włączyła się w tę inicjatywę. Dla niej była to dodatkowa nauka lokalnej historii oraz uświadomienie o wielokulturowości regionu, w której żyje - podkreśla burmistrz Dariusz Skrobol. - Zachęcam do lektury licznych opracowań i książek autorstwa Sławomira Pastuszki oraz uczestnictwa w organizowanych cyklicznie wykładach i „Spotkaniach z kulturą żydowską”. To wydarzenie nie tylko przybliża elementy kultury żydowskiej, ale przede wszystkim opowiada o dziejach naszego miasta i niezwykłych historiach jego mieszkańców - dodaje.